Nhạc kịch “Dế mèn phiêu lưu ký” có lẽ là tác phẩm đầu tiên tại Việt Nam được viết theo phong cách âm nhạc musical broadway, một loại hình sân khấu mới kết hợp mọi kỹ xảo, nghệ thuật thị giác của sân khấu hiện đại với nghệ thuật nhạc kịch được phổ thông hóa kết hợp nhiều loại âm nhạc khác nhau như nhạc pop, rock, jazz …
Cuối thế kỷ 19, nhạc kịch của phương Tây đã kết nạp nhiều tính giải trí hơn, tiếp cận được nhiều công chúng hơn với thể loại operetta (Hài nhạc kịch), nhẹ nhàng hơn, hấp dẫn hơn. Nhưng ngay sau đó nhạc kịch có một bước đột phá trong thế kỷ 20 tạo ra một siêu phẩm nghệ thuật, kế thừa một phần của nghệ thuật nhạc kịch, kết hợp với những loại hình nghệ thuật sân khấu hiện đại, âm nhạc đại chúng, được gọi chung là musical. Musical bùng nổ, tạo lên doanh thu chưa từng có trong lịch sử sân khấu tại Anh, Mỹ và Pháp, có những vở diễn sáng đèn liên tục 20 năm như The Phantom of the Opera, Cats, Chicago …
Gần đây tại Việt Nam đã có những nỗ lực xây dựng musical nhưng chủ yếu vẫn là sự kết hợp các thể loại âm nhạc đại chúng như ca khúc đã được nhiều người biết đến, còn thiếu một phần quan trọng làm lên vẻ đẹp đặc trưng và sự hấp dẫn có chiều sâu của nhạc kịch đó là âm nhạc cho dàn nhạc giao hưởng, âm nhạc cho hợp xướng và các giọng hát solo kỹ thuật cao. Nhà hát Giao hưởng Nhạc Vũ Kịch TP HCM với lợi thế có cả một dàn nhạc giao hưởng, dàn hợp xướng chuyên nghiệp, đoàn vũ kịch và những ca sĩ hàng đầu được coi là đầy đủ yếu tố để xây dựng những musical hoàn chỉnh và hấp dẫn.
Nhạc kịch Dế mèn phiêu lưu ký dựa trên nội dung tiểu thuyết cùng tên của nhà văn Tô Hoài, một tác phẩm văn học giàu tính nhân văn, có sức hấp dẫn bởi những cuộc phiêu lưu kỳ thú trong thế giới tưởng tượng đầy màu sắc. Nhạc sĩ Vũ Việt Anh và nhạc trưởng Trần Nhật Minh đã ấp ủ dự án âm nhạc này trong nhiều năm, mong muốn mang lại một tác phẩm âm nhạc nằm trong thể loại được yêu thích nhất hiện nay trên thế giới, đồng thời gửi gắm những thông điệp về thế giới ngày nay.
“Tôi bắt đầu trong ý nghĩ sẽ viết một tác phẩm về phần trẻ thơ trong mỗi con người trưởng thành, nó vẫn ở đâu đó trong mỗi chúng ta, và rồi bước vào và bị cuốn hút bởi thế giới tưởng tượng rộng lớn của nhà văn. Những thông điệp nhà văn đưa ra trong tác phẩm vẫn là vấn đề đối mặt của ngày hôm nay. Tôi cố gắng đưa vào tác phẩm nhạc kịch những điều làm mình thú vị, thấm thía: Như chủ nghĩa “xê dịch” của các bạn trẻ, hay lời cảnh báo của thiên nhiên đang bị tàn phá, những mâu thuẫn trong xã hội, đến những giằng xé nội tâm.Và lớn cả là một thế giới hoà bình của tình bằng hữu, xoá đi những hiểu lầm nghi kỵ…muôn loài hoá anh em. Có khi điều mình tìm kiếm trong cả hành trình phiêu lưu, cả cuộc đời lại đâu đó nơi mảnh vườn bờ ao bên nhà. Biết thế những rồi lại vẫn ra đi…” – nhạc sĩ Vũ Việt Anh.
Nhạc sĩ Vũ Việt Anh được biết đến với những ca khúc rất nổi tiếng, ca từ đẹp và âm nhạc trữ tình: Dòng sông lơ đãng, Không còn mùa thu, Hoa có vàng nơi ấy, Đêm nằm mơ phố … Sau khi tốt nghiệp cao học sáng âm nhạc tại New Zealand, Vũ Việt Anh đã có hàng loạt các tác phẩm dành cho khí nhạc và hợp xướng được đánh giá cao bởi giới chuyên môn như: “Vô đề cầm” cho đàn đáy, bộ gõ và dàn nhạc dây (2013), “Trường Sơn” cho flute, oboe, clarinet, bassoon, bộ gõ và dàn nhạc dây (2014), “Chân trời” cho đàn cello, oboe, piano và dàn nhạc dây (2015), “Cầu nguyện mùa xuân” Tổ khúc cho hợp xướng và dàn nhạc giao hưởng, giao hưởng “Vàng son” và nhiều tác phẩm âm nhạc cho múa. Hiện tại nhạc sĩ Vũ Việt Anh đang sinh sống và làm việc tại New Zealand.
Nhạc sĩ Vũ Việt Anh
Nhạc kịch Dế mèn phiêu lưu ký kết hợp những chất liệu khác nhau của nhạc pop, rock , âm nhạc dân gian Việt Nam và cả nhạc cổ điển. Tham gia biểu diễn bao gồm dàn nhạc giao hưởng, ban nhạc nhẹ, nhạc cụ dân tộc, dàn hơp xướng, phần vũ đạo với các vũ công và các nghệ sỹ solo. Chương trình công diễn ra mắt lần này sẽ biểu diễn phiên bản hòa nhạc, chưa có diễn xuất sân khấu. Tham gia trình diễn có các sĩ nổi tiếng như Võ Hạ Trâm, Đào Mác, Nguyễn Duyên Quỳnh, Trần Thanh Nam, Phan Hữu Trung Kiệt, Vũ Minh Trí, dàn hợp xướng HBSO, Ban nhạc nhẹ và dàn nhạc Giao hưởng HBSO.
Nhạc kịch Dế mèn phiêu lưu ký sẽ được Nhà hát Giao hưởng Nhạc Vũ Kịch TP.HCM (HBSO) trình diễn vào 20 giờ ngày 23.6 tới đây tại Nhà hát Thành phố.
q.m