Khi nhắc đến nước Pháp, chúng ta thường biết đến với một hình ảnh một đất nước lãng mạn. Tinh thần lãng mạn của nước Pháp thấm đẫm trong các tác phẩm văn học, thơ ca và âm nhạc. Mình cũng là một người rất yêu thích văn hóa, nghệ thuật Pháp, từ văn học Pháp, thơ Pháp, đến âm nhạc Pháp, điện ảnh Pháp. Đặc biệt, mình luôn có một tình yêu dành cho tiếng Pháp. Tiếng Pháp là thứ ngôn ngữ bay bổng, được mệnh danh là “ngôn ngữ của tình yêu”. Mình luôn bị cuốn hút bởi những thanh âm trầm bổng của thứ ngôn ngữ lãng mạn này.
Một trong những bài hát tiếng Pháp mà mình rất yêu thích đó là bài J’espère, một sáng tác của nhạc sĩ nổi tiếng Marc Lavoine và từng được ông mang đi lưu diễn thành công khắp châu Âu, cùng sự kết hợp với ca sĩ người Bỉ gốc Việt Phạm Quỳnh Anh.
“J’espère, j’espère, j’espère oh oui, j’espère.
C’est mon caractère.
J’espère”
(Tôi hy vọng. Đúng, tôi hy vọng. Đó là tính cách của tôi).
Đoạn điệp khúc ấy cứ lặp đi lặp lại như một niềm khao khát vô tận. Nghe J’espère, tôi bỗng liên tưởng đến Tôi ơi đừng tuyệt vọng của cố nhạc sĩ Trịnh Công Sơn với những câu hát cũng lặp đi lặp lại “Đừng tuyệt vọng! Tôi ơi, đừng tuyệt vọng”. Hai ngữ, hai giai điệu, hai dòng nhạc của hai nhạc sĩ ở những đất nước khác nhau, nhưng họ gặp nhau ở điểm tương đồng, đó là nhắc nhở chúng ta dù cuộc sống có đổi thay thế nào cũng đừng bao giờ thôi hy vọng.
Mỗi khi niềm tin giảm sút, mỗi lúc bản thân cảm thấy mệt mỏi, tôi lại tìm đến J’espère để tìm chút động lực cho mình. J’espère là một bài hát cực kỳ bay bổng, lãng mạn và cũng đầy chất thơ. Khi tiếp cận lời bài hát qua bản dịch, ta không thể thấu hiểu ý nghĩa của bài hát như những người bản ngữ, nhưng cũng đủ để ta biết rằng đây là bài hát thật sự hay:
“Anh viết những dòng email thật nhanh
Em trả lời anh rằng: “Lát nữa gặp nhau nhé!”
Em tô điểm lên đôi má ửng hồng
Trái tim anh thắp lên một niềm hy vọng”
Đó là cảm xúc của những người đang say đắm trong tình yêu, những cuộc hội thoại không có điểm dừng, lúc nào cũng muốn được gặp nhau, trang điểm và ăn mặc thật chỉn chu để xuất hiện thật xinh đẹp trước người mình yêu.
“Anh hy vọng! Đúng, anh hy vọng. Đó là nỗi lòng của anh”
Ai cũng khao khát yêu thương, ai cũng có quyền hy vọng được hạnh phúc, đoạn điệp khúc cứ lặp đi lặp lại như khát khao dồn dập và cháy bỏng. Thế nhưng, những ai đã từng yêu đều biết một điều rằng:
“Ta khao khát được yêu thương
Nhưng yêu thương như dòng nước lũ
Lịm chết dần theo bóng thời gian trôi qua
Chẳng có tình yêu nào là mãi mãi”
Một tình yêu mãi mãi là điều mà ai cũng mong mỏi, nhưng trên đời không có gì là mãi mãi, ngay cả tình yêu cũng không ngoại lệ. Dù say đắm và nồng nàn đến đâu, ai cũng phải chấp nhận sự thật khắc nghiệt đó, nhưng không phải vì thế mà ta mất đi hy vọng.
“Như Yoko Ono đã từng nói,
Anh cố tìm ngôn từ để cho em hiểu
Khoảng không gian là thứ duy nhất chúng ta chia sẻ cùng nhau, một cách thân thiết
Những vì sao đã chạy trốn thật xa
Mọi vật đang dần tan biến
Anh hy vọng,
Em hy vọng,
Đó là nỗi lòng của chúng ta”.
Yoko Ono mà Marc Lavoine nhắc đến trong bài hát chính là nàng thơ của nhạc sĩ – ca sĩ John Lennon của ban nhạc The Beatles huyền thoại. Chính John Lennon đã gọi bà là “người nghệ sĩ nổi tiếng nhất ít được thế giới biết đến”. Bà không chỉ ở bên John Lennon với tư cách một người tình, một tri kỷ, một nàng thơ mà còn được chính John Lennon coi là một người thầy trong lĩnh vực nghệ thuật. Có lẽ sự tài hoa và tư tưởng của Yoko Ono cũng trở thành nguồn cảm hứng của Marc Lavoine trong J’espère.
Cuộc đời vẫn không ngừng thay đổi, có những thứ sắp lụi tàn, mọi vật đang dần tan biến, nhưng “Anh hy vọng. Em cũng hy vọng. Đó là nỗi lòng của chúng ta”. J’espère chính là tiếng nói khao khát yêu thương mãnh liệt trước sự biến thiên của cuộc đời.
Lời bài hát chân thành, giản dị, không cầu kỳ bóng bẩy nhưng lại ẩn chứa những lớp ý nghĩa sâu xa, lời ít ý nhiều – giống như bản chất của thi ca. Giai điệu của bài hát cũng mang nét độc đáo rất riêng. Đặc biệt, sự kết hợp giữa giọng ca trong trẻo ngọt ngào của Quỳnh Anh và giọng hát trầm khàn rất đàn ông của Marc Lavoine đã tạo nên một bản song ca tuyệt vời.
Cuộc sống đôi khi không như những gì ta mong muốn. Tình yêu cũng trở nên mong manh trước sự thay đổi không ngừng của cuộc đời. Nhưng dù thế nào cũng đừng thôi hy vọng. Ước nguyện của mỗi người là thiên đường của chính mình. Chẳng có tình yêu nào là mãi mãi, nhưng hãy cứ dâng hiến trái tim mình và say đắm khi yêu – đó là những phút giây sẽ trở thành vĩnh cửu. Hãy cứ si mê, hãy cứ dại khờ và không ngừng khao khát yêu thương.
(st)
